Орос дизель түлшний тээвэрлэлтийг хязгаарлав

Оросын шатахууны экспортыг хязгаарлах шинэ хориг: Дотоодын хангамжийг бэхжүүлэх стратегийн алхам эсэх нь тодорхойгүй

Манай зэргэлдээ орон болох Орос улс дотоодын шатахууны хангамжийг хамгаалах зорилгоор бензиний экспортын хоригийг сунгах, дизель түлшний тээвэрлэлтэд шинэ хязгаарлалт ногдуулах шийдвэрийг танилцууллаа. Энэ шинэчлэлт нь ирэх он дуустал буюу 2025 оны арванхоёрдугаар сарын 31 хүртэл үргэлжлэх бөгөөд нийт экспортлогч, үйлдвэрлэгчдэд хамаарна.

Энэ шийдвэрийг гаргах үндсэн шалтгаан нь Украины нисгэгчгүй онгоцны цохилтоос үүдсэн газрын тос боловсруулах үйлдвэрүүдэд учирсан хомсдол, мөн дотоодын шатахууны хангалтгүй байдалд чиглэж байна. Мягмар гаригт болсон албан ёсны мэдэгдлээр, түүхий нефтийн боловсруулалт буурч, бензиний хомсдол 20 хувь буюу сард 400 мянган тоннд хүрсэн тухай мэдээлэл байна. Түүнчлэн, дизель түлшний экспортын 1.5-2 хувийг борлуулагчид эзэлдэг бөгөөд тээвэрлэлтийн зарим хэсэг нь шууд үйлдвэрээс экспортлогддог тул эдгээр хязгаарлалт дотоодын эрэлт хэрэгцээг хангахад чиглэсэн стратегийн алхам гэж шинжээчид дүгнэж байна.

Гэвч шинжээчдийн хэлснээр, эдгээр арга хэмжээнүүд дотоодын хангалтыг эрс нэмэгдүүлэх боломжгүй бөгөөд харин ч экспортын орлого, эдийн засгийн өсөлтөд сөргөөр нөлөөлөх эрсдэлийг дагуулж байна. Тодруулбал, дизель түлшний зах зээлд өндөр татвар ногдуулсан нь худалдан авах чадварыг дордуулах, мөн тээвэрлэлтийн гол хэсэг нь үйлдвэрээс шууд гадаад руу явах тул зах зээл дэх хомсдолыг улам гүнзгийрүүлэх магадлалтай.

Тус улсын газрын тос боловсруулах үйлдвэрийн боловсруулалтын хэмжээ энэ оны наймдугаар сараас эхлэн найман хувиар буурч, дэлхийн гурав дахь том газрын тос үйлдвэрлэгчийн байр суурь эрс дордоод байна. Орос улс өмнө нь нийт шатахууныхаа 10-12 хувийг гадаадад гаргаж байжээ. Харин одоо эдгээр хориг арга хэмжээнүүд хэр үр дүнтэй байх нь эргэлзээтэй бөгөөд ирээдүйн эдийн засгийн өсөлт, дотоодын хангамжийн баталгаа хэрхэн нөлөөлөхийг анхаарах хэрэгтэй болно.

Энэ шийдвэр нь цаашид олон улсын зах зээлд газрын тосны үнэ, нийлүүлэлтийн тогтвортой байдалд нөлөөлөхөөс гадна, Оросын эдийн засаг, дотоодын эрэлт хэрэгцээнд тодорхой хэмжээний өөрчлөлт оруулах нь дамжиггүй. Түүнчлэн, геополитикийн нөхцөл байдал, Украины асуудал, дэлхийн эрчим хүчний хомсдол зэрэг олон хүчин зүйлсийг харгалзан үзэхэд, энэ төрлийн арга хэмжээ нь зөвхөн байгалийн нөөцийн зах зээлд төдийгүй, улс төрийн нөхцөл байдалд ч нөлөөлөх магадлалтай байна.