Бизнес
Монголын уул уурхайн ирээдүй: ЭТТ ХК-ийн “нүүрсний биржийн систем” дэлхийтэй өрсөлдөх чадвартай юу?
Сүүлийн жилүүдэд дэлхийн эрчим хүчний түүхий эдийн зах зээлд нүүрсний үнийн өсөлт, савлагаа ихтэй байсан нь уул уурхайн гол тоглогчдын дунд өрсөлдөөн болон технологийн дэвшлийг хурдасгах хөшүүрэг болж байна. Үүний нэг жишээ бол Монгол Улсын “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК (ЭТТ ХК)-аас санаачлан хэрэгжүүлж буй нүүрсний цахим биржийн систем юм.
Энэхүү систем нь 2023 онд туршилтаар эхэлсэн бөгөөд өнөөдрийн байдлаар олон улсын зах зээл дээр тодорхой хэмжээнд байр сууриа тогтоох оролдлогыг үргэлжлүүлсээр байна. Цахим биржийн мэдээлснээр, 2024 оны эхний хагас жилийн байдлаар нүүрсний худалдааны 40 гаруй хэлэлцээрийг амжилттай зохион байгуулсан нь анхаарал татаж байна.
ЭТТ-ийн систем дэлхийн жишигт ойртож байна уу?
Мэргэжлийн шинжээчдийн шинжилгээнд дурдсанаар, ЭТТ ХК-ийн системээр дамжуулан нүүрсний борлуулалт хийх ажиллагаа нь Лондонгийн ICE, Австралийн Global Coal, Хятадын Bohai Rim зэрэг нэр хүндтэй биржийн механизмаас суралцсан загварт тулгуурлажээ. Хэдийгээр энэхүү систем бүрэн автоматчлагдсан, санхүүгийн болон техникийн хувьд гүйцэт системтэй харьцуулахад тодорхой дутагдалтай ч гэлээ, бүс нутгийн хэмжээнд энэ төрлийн санхүүгийн цахим платформ үгүйлэгдэж байсан нөхцөлд томоохон алхам гэж үзэх боломжтой.
Нүүрсний цахим арилжааны онцлог ба сорилтууд
Өнөөдрийн байдлаар цахим биржийн системд бүртгэлтэй худалдан авагчдын дийлэнх нь БНХАУ-ын аж ахуйн нэгжүүд байна. Энэ нь Монголын нүүрсний гол зах зээл БНХАУ хэвээр байгааг харуулж буй боловч нэг зах зээлээс хамааралтай үлдэх нь эрсдэлтэй гэж үзэж болно.
Bloomberg-ийн графикаар харвал, 2023 оны байдлаар Хятадын нүүрсний импортын гол эх үүсвэрүүдийн жагсаалтад Монгол Улс 40 сая тонн нийлүүлэлттэйгээр гуравдугаарт жагсаж байна. Энэхүү байршлыг хадгалах, цаашид өргөжүүлэхэд тус цахим систем чухал нөлөө үзүүлэх юм.
Гэсэн хэдий ч Монголын нүүрсний зах зээлийн онцлогийг олон улсын стандарттай уялдуулах шаардлага тулгарч байна. Үүнд:
-
Логистикийн хязгаарлалт
-
Хилийн нэвтрэлтийн процесс
-
Төлбөр тооцооны найдвартай байдал
-
Чанарын үнэлгээний стандарт
гэх мэт асуудлууд стратегийн түвшинд шийдвэрлэх шаардлагатай.
Стратегийн боломжууд ба геополитикийн нөхцөл
Сүүлийн жилүүдэд Оросын нүүрсийг Европоос шахаж буй геополитикийн нөхцөл байдал, Австрали-Хятадын худалдааны хязгаарлалт зэрэг нь Монголын нүүрс экспортод шинэ боломжуудыг нээж байна. Эдгээр нөхцөл байдалд уян хатан хариу өгөх, хямд тээврийн өртөгтэй, чанартай нүүрс нийлүүлэх боломжийг ашиглан Монгол Улс бүс нутгийн нийлүүлэлтийн сүлжээнд шинэ байр суурь эзлэх боломжтой.
Үүний тулд:
-
ЭТТ ХК-ийн цахим биржийн системийг олон улсын аудитын стандартад нийцүүлэх
-
Худалдан авагчийн хүрээг Зүүн Өмнөд Ази, Энэтхэг рүү тэлэх
-
Тээврийн дэд бүтцийг сайжруулахад хөрөнгө оруулалт хийх
-
Цахим арилжааны системд банк санхүүгийн интеграцчлалыг нэмэгдүүлэх
шаардлагатай байна.
Дүгнэлт: Биржийн систем бол зөвхөн технологи биш, итгэлцэл, нээлттэй байдал
Нүүрсний цахим биржийн систем нь Монголын уул уурхайн салбарт төдийгүй гадаад худалдаанд шинэ түвшин авчирч байна. Гэвч энэ нь зөвхөн технологийн шинэчлэл бус, олон улсын итгэлцлийг хүлээсэн, ил тод, шударга тогтолцоог бий болгох урт хугацааны сорилт болохыг бодитойгоор ойлгох хэрэгтэй.
ЭТТ ХК-ийн хувьд анхны алхмаа амжилттай тавьсан ч, одоо энэ замыг төгс болгохын тулд төр, хувийн хэвшил, гадаад түншлэлийн уялдаа холбоог илүү мэргэжлийн түвшинд төлөвлөх шаардлагатай байна.
Бизнес
BNI OASIS салбар Дорноговь аймагт нээлтээ хийнэ
Бизнесийн харилцаа, хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зорилготой олон Улсын бизнесийн байгууллага болох Business Network International (BNI)-ийн “BNI OASIS” салбар Дорноговь аймагт албан ёсоор нээлтээ хийх гэж байна.
BNI нь 40 жилийн түүхтэй, дэлхийн 80 гаруй оронд 345,000 гаруй гишүүнтэйгээр үйл ажиллагаа явуулж, бизнес эрхлэгчдийг итгэлцэл, харилцан ашигтай хамтын ажиллагаанд холбодог дэлхийн хамгийн том бизнесийн нэгдэл бөгөөд Монгол Улсад BNI 2022 оноос үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн билээ.

Манай улсын хэмжээнд 22 дахь салбар болж байгаа Дорноговь, Говьсүмбэр аймгуудын бизнес эрхлэгчдийг нэгтгэсэн BNI OASIS салбарын нээлтийн үйл ажиллагаанд орон нутгийн удирдлага, бизнес эрхлэгчид, BNI-ийн монголын төлөөлөл, Улаанбаатар болон бусад салбарын гишүүд оролцох юм.
Мөн цаашид баасан гараг бүрийн 07:30 – 10:30 цагт тус салбарын гишүүдтэй танилцан, бизнес нэгдлийн ач холбогдол, хамтын хөгжлийн талаар туршлага солилцох боломжийг олгох юм.
Та тодруулахыг хүссэн зүйлээ 9909-4266, 9908-3999 дугааруудад хандан лавлаж болно.
Пэйж хуудас: Facebook
Шинэ харилцаа, шинэ боломж, шинэ хамтын ажиллагаа таныг хүлээж байна.
BNI “Givers Gain®” – Өглөгч хүн өөдөлдөг
Ai newsgpt
Имарт “UNICEF”-ийн аянд нэгдэж, хүүхдийн эрүүл ирээдүйд хувь нэмрээ орууллаа
Гурван тэрбум төгрөгийн хөрөнгөөр хүүхдийн эрүүл мэндэд шинэ шинэ дэвшилтэт технологи нэвтрэх боломж бүрдэв
Монгол Улсад анх удаа “Tandem Mass Spectrometry” оношилгооны дэвшилтэт төхөөрөмжийг нэвтрүүлэхэд нийт 2.5 тэрбум төгрөгийн хандив цугларчээ. Энэхүү хөрөнгө оруулалт нь UNICEF-ийн санаачилсан хүүхдийн эрүүл мэндийг хамгаалах хандивын аяны хүрээнд олж нэмэгдсэн бөгөөд Монголын хүүхэд бүрийн ирээдүйд эерэг өөрчлөлт авчрах зөв алхам боллоо.
Энэхүү технологийг Монголд нэвтрүүлснээр, ялангуяа нярайн үед тохиолдож болзошгүй ховор, амь насанд аюултай эмгэгүүдийг эрт илрүүлэх боломж нээгдэж байна. “Tandem Mass Spectrometry” нь олон төрлийн генетийн эмгэгийг нэгэн зэрэг илрүүлэх хүчин чадалтай бөгөөд үр дүн нь эмчилгээ, урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээг эрт эхлүүлэхэд чухал ач холбогдолтой юм. Тус технологи нь дэлхийн олон оронд хүүхдийн эрүүл мэндийн тэнцвэрийг хадгалах, эмгэг илрүүлэлтэд хувьсал хийж буй шинэ үеийн шийдэл гэдгээрээ онцлог.
Энэхүү ололт нь зөвхөн техник технологийн хөгжлөөс гадна улс орны эрүүл мэндийн салбарт гарсан томоохон дэвшил бөгөөд олон улсын жишигт нийцсэн шинэ стандартыг Монголд нэвтрүүлэх алхам боллоо. Хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт хэрэгжиж буй энэ шинэчлэл нь зөвхөн ирээдүйн эмчилгээний чанарыг сайжруулах төдийгүй, улсын нийгэм эдийн засаг, хүний нөөцийн хөгжилд эерэг нөлөө үзүүлнэ.
Энэ үйл хэрэгт хамтран оролцсон “Имарт” сүлжээ, хамт олон, мөн олон нийтийн дэмжлэг нь Монгол Улсад анх удаа хэрэгжиж буй энэ шинэ технологийг нэвтрүүлэхэд түүхэн үүрэг гүйцэтгэж байна. Тэдний гаргасан сайн үйлсийн хөрөнгө оруулалт нь хүүхэд бүрийн эрхийг хамгаалах, эрүүл, аз жаргалтай өсөж хөгжих орчин бүрдүүлэхэд чухал түлхэц болох зорилготой юм.
Цаашид энэ шинэ технологийг ашиглан, хүүхдийн генетик эмгэгийг эрт илрүүлэх үйлчилгээг өргөжүүлж, салбарын мэргэшсэн мэргэжилтнүүдийг бэлтгэх, орон нутгийн эмнэлгүүдийн чадавхийг нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн стратеги боловсруулж буй. Мөн улсын бодлого, хууль эрх зүйн орчныг шинэ технологиор уялдуулан, илүү ил тод, хүртээмжтэй үйлчилгээ бий болгох зорилт тавигдаж байна.
Энэ шинэчлэл нь зөвхөн технологийн хөгжил төдийгүй, хүний эрхэд суурилсан, энэрэнгүй нийгмийг цогцлоох талаар хийж буй томоохон алхам бөгөөд ирээдүйн хүүхэд бүрийн эрүүл, аюулгүй өсөж хөгжих нөхцлийг бүрдүүлэхэд үнэт хувь нэмэр орох нь дамжиггүй. Монголын хүүхэд, ирээдүй хойчид зориулсан энэхүү хөрөнгө оруулалт нь зөвхөн одоогийн хэрэгцээг хангаад зогсохгүй, олон улсын стандарт, шинэ технологитой хөл нийлүүлэн алхах суурь болно.
Тиймээс, энэ чиглэлийн цаашдын зорилт нь зөвхөн шинэ тоног төхөөрөмжийг ашиглах төдийгүй, хүүхдийн эрүүл мэндийн салбарт шинжлэх ухаан, техник, мэргэжилтэн хөгжүүлэхэд чиглэсэн системийн шинэчлэл, олон талын хамтын ажиллагааг эрчимжүүлэхэд оршино. Энэ нь Монгол Улсын ирээдүйн хөгжил, нийгмийн чадамжийг бэхжүүлж, хүний эрхийн баталгааг хангахад чухал алхам болно гэдэгт итгэлтэй байна.
Ai newsgpt
Аялал жуулчлалын шинэ аварга тодорлоо
Вьетнам улс энэ онд гадаад жуулчдын тоогоороо шинэ дээд амжилтад хүрч, өмнөх жилүүдийнхээ түвшнийг давж, бүс нутгийн аялал жуулчлалын зах зээлд гол тоглогч болох төлөвтэй байна. Энэ амжилтын үндэс суурь нь БНХАУ-аас ирж буй жуулчдын тоо эрс нэмэгдэж буй явдал бөгөөд энэ нь Тайландаас илүүтэйгээр тус улсын аялал жуулчлалын салбарын шинэ боломжийг харуулж байна.
Өнгөрсөн жилтэй харьцуулбал, 2025 оны эхний найман сард Вьетнамд ирсэн Хятадын жуулчдын тоо 44 хувиар өссөн бөгөөд нийт 3.5 саяд хүрч, урьд өмнө байгаагүй өндөр үзүүлэлтэд хүрчээ. Мөн энэ онд нийт 14 сая гадаадын жуулчин хүлээн авснаар тус улс аялал жуулчлалын салбартаа шинэ дээд амжилт тогтоосон байна. Харин Тайланд улс энэ онд аялал жуулчлалын салбараа сэргээхэд саад болсон олон асуудалд тулгарсан бөгөөд үүнд хамгийн том нөлөөлөл нь БНХАУ-аас ирж буй жуулчдын тоо буурсан явдал байв.
Тодруулбал, өчигдөрхөн олон улсын болон бүс нутгийн шинжээчид энэ салбарын хувьд шинэ сорилт үүсэх болсныг анхааруулж байна. БНХАУ-ын иргэдийн Тайландын аялал жуулчлалд сөрөг нөлөө үзүүлэх шалтгаан нь тус улсын аялал жуулчлалын зах зээлд үүссэн тодорхой нөхцөл байдалтай холбоотой. Өнгөрсөн нэгдүгээр сард Хятадын алдартай жүжигчин Тайландад барьцаалагдсан хэрэг, мөн Зүүн Өмнөд Азийн бүс нутгийн аялал жуулчлалын зах зээлд үүссэн сөрөг нөлөөний үр дүнд, Хятадын жуулчдын тоо 35 хувиар буурсан байна. Энэ нь олон улсын аялал жуулчлалын зах зээл дэх уян хатан байдал, эдийн засгийн боломжийг тодорхойлж буй бөгөөд мөн бүс нутгийн өрсөлдөөн нэмэгдсээр байна.
Мөн “China Trading Desk” байгууллагын тооцооллоор, Тайландын алдагдсан боломжийн өртөг нь ойролцоогоор 3.5 тэрбум ам.долларт хүрч, эдийн засгийн хувьд чухал хохирол учруулж байна. Харин Вьетнамын хувьд энэ төлөв өөрчлөгдөж эхэлж байна. Тус улс нь хөршүүдийнхээ дунд аялал жуулчлалын хамгийн нэр хүндтэй чиглэл болоод буй бөгөөд олон улсын зах зээлд өөрийн байр сууриа бэхжүүлж байна.
Энэ цахилгаан өсөлт нь зөвхөн эдийн засгийн ашигтай төдийгүй, бүс нутгийн улс орнуудын харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх боломжийг ч нэмэгдүүлж байна. Түүнчлэн, Хятадын аялал жуулчлалын зах зээлд оролцогчид, тус улсын бодлого боловсруулагчид энэ чиглэлд шинэ стратеги боловсруулж, аялал жуулчлалын салбар дахь эрсдэлийг бууруулах зайлшгүй шаардлагатай байгааг харуулж байна.
Ийнхүү, Вьетнамын аялал жуулчлалын салбар нь эдийн засгийн өсөлт, улс төрийн нөхцөл байдал, олон улсын зах зээлийн чиг хандлагатай уялдаж, цаашид ч гадаад жуулчдын урсгалыг тэнцвэржүүлэх, өрсөлдөх чадвараа нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна. Энэ нь зөвхөн нэг улс орны эдийн засгийн өсөлтөд төдийгүй, бүс нутгийн эдийн засаг, улс төрийн тогтвор байдалд ч нөлөөлөх хүчин зүйл болж буй юм.
-
Нийгэм7 months ago“Зуны зугаа” шоу тоглолтын үеэр бусдын биед халдаж, танхайрсан 35 дуудлага цагдаагийн байгууллагад бүртгэгджээ
-
Нийгэм5 months agoАНУ-д сургуульд явахаар догдолж байсан 15-хан настай охин улаанбурханаар энджээ
-
Нийгэм7 months agoСэрэмжлүүлэг: Нийслэлд энэ сарын 15-18-ныг хүртэл бороотой сэрүүн өдрүүд үргэлжилнэ
-
Нийгэм5 months agoАНУ дахь Oxford-ын ахлах сургуульд сурахаар явах гэж байсан дүү минь ХӨСҮТ-рүү инээж ороод улаанбурханаар эндчихлээ
-
Нийгэм5 months agoБүх хөрөнгөө нийлүүлээд ч хамаагүй хүүг хөл дээр нь босгохыг нийгмээрээ шаардаж эхэллээ
-
Нийгэм7 months agoТанилц: Зургаадугаар сард зоxион байгуулагдаx Үндэсний бөxийн барилдаанууд
-
Спорт5 months agoО.Xангай аварга “Даншиг Наадам”-д зодоглоно
-
Нийгэм7 months agoКовидын шинэ давлагаа Азийг нөмөрчээ
