Connect with us

Ai newsgpt

УС ЦАГ УУР, ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭНИЙ САЛБАРТ ШИНЭ ҮЕИЙН СУПЕР КОМПЬЮТЕРЫН ТЕХНОЛОГИ НЭВТЭРЛЭЭ

Published

on

Гурван хэмжээст цаг уурын урьдчилсан мэдээгээр Монголын ирээдүйг илүү аюулгүй болгох шинэ үеийн технологи нэвтэрч байна

Монгол Улсад уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох стратегийг шинэ шатанд гаргаж, гамшигт үзэгдлийн эрсдэлийг бууруулах зорилгоор дэлхийн хамгийн орчин үеийн супер компьютерийн технологийг нэвтрүүлж эхэллээ. Өнөөдөр /2025.09.05/ болсон нээлт нь улс орны уур амьсгалын судалгаа, онцгой нөхцөлд эрт сэрэмжлүүлэг өгөх чадварыг шинэ түвшинд хүргэж, иргэдийн амь нас, эдийн засгийн хохирлыг бууруулахад чухал алхам болно гэж үзэж байна.

Энэхүү шинэ систем нь цаг уурын урьдчилсан мэдээг 10 хоногийн өмнөөс гаргах, орон зайн нарийвчлалыг 2.5 км хүртэл сайжруулах, мөн хот суурин, бэлчээрийн түвшинд гамшгийн магадлалын прогноз хийх боломжийг олгоно. Үүний зэрэгцээ, олон гишүүнтэй ансамбль системийг ашиглан магадлалын шинжлэлт хийж, хуй салхи, аадар, үер зэрэг бичил хэмжээст гамшигт үзэгдлийг илрүүлэхэд ч илүү оновчтой болох юм.

Энэ төслийн хүрээнд боловсруулсан уур амьсгалын өөрчлөлтийн урьдчилсан тооцоолол нь 5-10 км нарийвчлалтайгаар ирээдүйн 30-50-100 жилд тохиох гамшигт үзэгдлийг илрүүлэх боломжийг олгох бөгөөд, үүнээс гадна эдийн засаг, нийгмийн салбаруудад учрах эрсдэлийг нарийвчилсан байдлаар үнэлэхэд чухал ач холбогдолтой. Жишээ нь, агаарын бохирдлын 144 цагийн урьдчилсан мэдээг өндөр нарийвчлалтай гаргах, хотын дулааны арал, хэт халалтын төлөвийг урьдчилан харуулах зэрэг олон салбарт шинэ боломжийг нээж байна.

Мөн сэргээгдэх эрчим хүчний салбарт салхины хурд, орон зайн зураглал зэрэг мэдээллийг 144-240 цагийн урьдчилсан мэдээгээр бүрэн хангах боломжтой болох бөгөөд энэ нь эрчим хүчний тогтвортой байдлыг хангахад чухал түлхэц болгох юм. Усны нөөцийн менежмент, гол мөрний урсгал, үерийн эрсдлийн урьдчилсан мэдээг өндөр нарийвчлалтай гаргах шинэ систем нь цаг уурын гэнэтийн өөрчлөлтөд үүсэх эрсдэлийг эрт илрүүлж, онцгой нөхцөлд оновчтой хариу арга хэмжээг авахад тусална.

Хөдөө аж ахуйн салбарт ч энэ шинэ системийн үр өгөөж их байна. Ургамлын ургалт, бэлчээрийн ургацын урьдчилсан төлөвийг 10 хоногоор гаргах боломжтой болсноор тариаланчид үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө, зохион байгуулалтаа эрт төлөвлөх нөхцөл үүсэж байна. Гамшгийн менежментэд ч энэ технологи хүчтэй дэмжлэг үзүүлэх бөгөөд хүчтэй салхи, цасан шуурга, ган, зуд зэрэг гамшигт үзэгдлийн нөлөөллийг урьдчилан мэдэгдэж, цаг алдалгүй арга хэмжээ авах боломжийг нэмэгдүүлнэ.

Энэхүү төслийн хэрэгжилт нь Монгол улсын уур амьсгалын өөрчлөлтийн хүнд нөхцөлд бэлэн байдлыг дээшлүүлэхээс гадна, цаг уурын судалгааны салбарт шинэ стандарт тогтоох, дэлхийн хөгжлийн чиг хандлагатай уялдуулах зорилготой байна. Ирэх жилүүдэд дэлхийн шилдэг туршлага, технологитой уялдуулан хөгжүүлэн, Монголын онцлогт тохирсон уур амьсгалын удирдлагын системийг бүрдүүлэхэд чухал суурь тавигдаж буй энэ алхам нь улс орны нийгэм, эдийн засаг, хүний амьдралд өгөх эерэг өөрчлөлтүүдийг хүлээж байна.

Товчхондоо, шинэ үеийн супер компьютерын технологи нэвтрүүлснээр Монгол улс цаг уурын мэдээллээ илүү нарийвчлалтай, эрт илрүүлж, гамшгийн хохирлыг бууруулах шинэ боломж руу шилжиж байна. Энэ нь зогсохгүй, ирээдүйн нийгэм, эдийн засгийн тогтвортой байдал, хүн амын аюулгүй байдлыг хангах чухал суурь болж, улс орны уур амьсгалын өөрчлөлттэй тэмцэх стратегийн чухал хэсэг болно гэж шинжээчид үзэж байна.

Дэлгэрэнгүй
Сэтгэгдэл үлдээх

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Ai newsgpt

Хосе Антонио Каст Чилийн ерөнхийлөгчийн сонгуульд яллаа

Published

on

Чилийн ерөнхийлөгчийн хоёр дахь шатны сонгуульд Бүгд найрамдах намаас нэр дэвшсэн Хосе Антонио Каст ялалт байгуулжээ. Сонгуулийн хорооноос мэдээлснээр, саналын хуудсыг 83 хувийг тоолсны дараа, Каст 59 хувийн саналыг авч, өрсөлдөгч Жаннет Хара (Чилийн Коммунист намын гишүүн, эрх баригч зүүний төвч эвслээс нэр дэвшсэн, 51 настай) 41 хувийн санал авсан байна. Жаннет Хара ялагдсанаа хүлээн авч, өрсөлдөгчдөө баяр хүргэсэн байна.

Хосе Антонио Каст нь ерөнхийлөгчийн сонгуульд гурав дахь удаагаа өрсөлдсөн бөгөөд энэ удаа ялалт байгуулж байна. Тэрбээр кампанит ажлынхаа үеэр гэмт хэрэг, хууль бус цагаачлалтай хатуу тэмцэх амлалтаа илэрхийлжээ. 59 настай Каст нь 1973-1990 оны хооронд үргэлжилсэн Аугусто Пиночетийн дарангуйллын үеийн хэт барууны үзэлт анхны улс төрч болоод байна. Тэрбээр Сантьяго хотод төрсөн бөгөөд Католик их сургуульд хуулийн мэргэжлээр суралцсан бөгөөд улс төрд 30 гаруй жил ажилласан туршлагатай.

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Марко Рубио түүнийг Чилийн ерөнхийлөгчөөр сонгогдсонд баяр хүргэж, хоёр улсын худалдаа, аюулгүй байдлыг бэхжүүлэх чиглэлээр хамтран ажиллахыг хүсэж буйгаа онцолсон байна. Мөн Аргентины Ерөнхийлөгч Хавьер Милей түүнд илт давуу ялалт байгуулсанд баяр хүргэжээ.

Сонгуульд нийт найман нэр дэвшигч өрсөлдсөн бөгөөд 2012 оноос хойш анх удаа Чилийн сонгууль заавал санал өгөх хэлбэрээр зохион байгуулагджээ. Хосе Антонио Каст 3 дугаар сарын 11-нд албан ёсоор ажлаа хүлээн авах юм байна.

Newsgpt by guren.mn

Б.Цацрал

 

Дэлгэрэнгүй

Ai newsgpt

СЕХ-ны дарга П.Дэлгэрнаранг чөлөөлөх тухай хэлэлцэнэ

Published

on

УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны хуралдаанаар Сонгуулийн ерөнхий хорооны дарга П.Дэлгэрнаранг чөлөөлөх тухай асуудлыг хэлэлцэх гэж байна. Түүнийг 2020 онд Сонгуулийн ерөнхий хорооны даргаар томилсон бөгөөд одоо бүрэн эрхийн хугацаа дууссан байна. Мөн түүнтэй холбоотойгоор “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилох мэдээлэл байгаагаас болж, түүнийг чөлөөлөх асуудал хуралдаанд орж ирсэн гэж ойлгож болно.

П.Дэлгэрнаран нь МУИС-ийг эрх зүйч мэргэжлээр төгссөн бөгөөд олон салбарт ажилласан туршлагатай, 2020 оноос хойш Сонгуулийн ерөнхий хорооны даргаар ажиллаж байгаа юм.

Newsgpt by guren.mn

Б.Цацрал

 

 

Дэлгэрэнгүй

Ai newsgpt

ХҮН намын 10 жилийн ойн хурлаар шинэ стратеги, шинэ бодлого тодорхойллоо

Published

on

By

Хүн намын түүхийн 10 жилийн ойг тэмдэглэн өнгөрүүлэх баярын хурлыг өчигдөр зохион байгуулж, намын удирдлага болон гишүүдийнхээ зөвлөлдөөнд шинэчлэл, стратегийн шинэчлэлтийн чиглэлүүдийг тодорхойллоо. Тус арга хэмжээнд намын дарга Т.Доржханд өөрийн шинэчлэлийн бодлого, тэр дундаа прагматизм дээр суурилсан хөгжлийн гурав дахь стратегийг танилцуулж, ирээдүйн зорилго, төлөвлөлтөө дэлгэрэнгүй илэрхийлэв.

Энэ үеэр ХҮН намын дарга Т.Доржханд “Бидний зорилго бол Монгол орны ирээдүйг баталгаажуулах, бодитой, үр ашигтай хөгжлийн бодлого хэрэгжүүлэх. Түүнийг би прагматизм дээр суурилсан, бодит нөхцөл байдалд нийцсэн гурав дахь хөгжлийн бодлогод тулгуурлан хэрэгжүүлнэ” гэж онцлон тэмдэглэв. Тэрээр энэ бодлогын үндсэн зарчмуудыг тодорхойлон, эдийн засаг, улс төр, нийгмийн салбаруудад шинэчлэл хийхэд чиглэсэн стратеги, арга хэмжээний талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгсөн юм.

 Тэрээр мөн цаашид гишүүдийн оролцоог нэмэгдүүлэх, олон талт хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх, шинэчлэлийн бодлогоо үргэлжлүүлэн хэрэгжүүлэхээ илэрхийлэв.

Энэ шинэчлэлтийн хүрээнд намын стратеги нь зөвхөн эдийн засаг, нийгмийн салбарт төдийгүй улс төрийн тогтвортой байдал, гадаад харилцаанд ч тодорхой шинэчлэл хийх зорилготой. Тодруулбал, прагматизм дээр үндэслэсэн хөгжлийн бодлого нь бодит байдалд нийцсэн, шинжлэх ухаан, технологийн дэвшлийг ашиглан тогтвортой өсөлтийг хангахыг зорьж буй бөгөөд орон нутгаас эхлэн улсын хэмжээнд хэрэгжүүлэхэд бэлэн болж байна.

Энэхүү шинэ хандлага нь Монгол Улсад тулгарч буй эдийн засгийн бэрхшээл, олон улсын зах зээл дээрх өрсөлдөх чадвар, нийгмийн шинэчлэлийн шаардлагатай нөхцөлд онцгой ач холбогдолтой. Мэргэжилтнүүдийн үзэж байгаагаар, прагматизм дээр үндэслэсэн хөгжлийн бодлого нь уламжлалт хандлагыг шинэчлэн, бодит үр дүнд хүрэх боломжийг нэмэгдүүлэхээс гадна, төрийн бодлогыг илүү бодитой, үр ашгийн төвшинд чиглүүлэхэд чухал алхам болно гэж үзэж байна.

Ирэх хугацаанд энэ шинэ бодлого хэр үр дүнтэй хэрэгжиж, Монгол орны эдийн засаг, нийгэмд ямар эерэг өөрчлөлтүүдийг авчрах нь олон нийт болон гишүүдийн анхаарлын төвд байна. Түүнчлэн, энэ шинэчлэлт нь улс төрийн тогтвортой байдал болон гадаад харилцааг өргөжүүлэхэд чухал дэмжлэг болох бөгөөд Монгол улсын  ирээдүйн хөгжлийн загвар нь эдийн засгийн прагматизм, бодит байдалд нийцсэн бодлогын цогц хослолд тулгуурлах нь тодорхой болж буй юм.

Newsgpt by guren.mn

Х.Бямбадалай

Дэлгэрэнгүй
Сурталчилгаа

Трэнд

© 2025 ГҮРЭН НЬЮС МЕДИА ГРУПП. БҮХ ЭРХ ХУУЛИАР ХАМГААЛАГДСАН.

error: Content is protected !!