Нийгэм
С.Наранцэцэг: Хүн бүр идэвх зүтгэл гарган, айл бүр мод тариасай
Монголын мод үржүүлэг, цэцэрлэгжүүлэлтийн мэргэжлийн байгууллагуудын холбоо хамтран энэ сарыг дуустал Яармаг дахь “IC Park”-т ойжуулалт, цэцэрлэгжүүлэлтийн “Модлог гарден” экспо үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулж буй.
Энэ талаар, Агрономич С.Наранцэцэг “Модлог гарден” үзэсгэлэн худалдаанд зөвхөн Монголдоо тарьж, ургуулсан модны тарьц, суулгацыг борлуулж байна. Мөн хаана ч, дөрвөн улирлын турш тарьж болох, хөрсөнд суулгамагц ургадаг бортоготой суулгацууд бий.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар “Тэрбум мод” үндэсний хөдөлгөөн хэрэгжсэн. Үүнтэй холбогдуулан иргэд мод худалдан авах соёлд суралцаж, авсан модоо ч зөв суулгах мэдлэгтэй болсон байна.
Айл бүр амьдарч буй орчиндоо таван мод тарихад л эргэн тойрныхоо агаарыг бүрэн цэвэршүүлэх боломжтой. Өсөлт муутай модыг монголынхоо бордоог ашиглан тордоод өгчихвөл сэргэхгүй, ургахгүй мод гэж байхгүй. Бүгд сайхан ургана. Хүн бүр идэвх зүтгэл гарган, айл бүр мод тариасай гэж уриалж байна” гэв.
Тус үзэсгэлэн худалдаанд борлуулагдаж буй модны үрсэлгээ, тарьц, суулгац зэргийн үнийн мэдээллийг хүргэе.
Хун цэцэг
Иш нь шулуун, хааяа зэллэж ургана. Өндгөлжин навчтай, цэцэг нь юүлүүр хэлбэртэй, цагаан, улаан, хөх зэрэг өнгөтэй, нэг болон олон наст өвс юм.
Нэг ширхэг суулгацын үнэ: 2000 төгрөг
Гацуур
Гацуур нь Нарсныхан овгийн мөнх ногоон, шилмүүст мод бөгөөд дэлхийн бөмбөрцгийн хойд хагасын сэрүүн бүс, ой тайгад ургадаг. Хүйтэнд тэсвэртэй, шим тэжээл сайтай чийглэг хөрсөнд ургадаг.
Том, жижгээсээ хамаараад нэг ширхгийн үнэ: 10000-60000 төгрөг
Давхар дэлбээт буйлс
Навч нь эсрэг өндгөн юм уу уртавтар зууван хэлбэртэй. Улаан саарал холтос бүхий богиноссон хатгуур, өргөс бүхий мөчиртэй шим тэжээлийн бодис багаар шаарддаг бөгөөд хөрс хамгаалах ач холбогдолтой ургамал юм. Хавар навчлахаасаа өмнө цэцэглэдэг ба цагаан, ягаан том цэцэгтэй.
Ширхгийн үнэ: 15000 төгрөг
Өргөст хэмх, улаан лоолийн үрсэлгээ – 2000 төгрөг
Энэхүү бутлаг мод нь 2-3 метр өндөр ургадаг бөгөөд хүйтэн болон хуурай цаг уурт дасан зохицсон. 4-8 дугаар сард сайхан үнэртэй улаан, ягаан цэцэгс гардаг. Хараа сайжруулах, хоол боловсруулах системийн үйл ажиллагааг тэнцвэржүүлэх, организмын хөгшрөлтийг сааруулах үйлчилгээтэй. Гурван сард дулаан газар үрслүүлнэ. Ил талбайд тариалаад хоёр дахь жилдээ жимсээ өгч эхэлдэг байна.
Үнэ: 7000 төгрөг
Тэхийн шээг
Тэхийн шээг нь жимсний бутлаг мод бөгөөд эрс тэс, хүйтэн уур амьсгалд усны нөөцийг нэмэгдүүлдэг. Цэцэрлэгжүүлэлт болон гоёл чимэглэлд тохиромжтой. Ардын уламжлалт анагаах ухаанд “Шивүүрт улаагана” гэж нэрлэдэг. Бөөр шээсний замын үрэвсэлт өвчин, хавагнах, ходоод гэдэс, эмэгтэйчүүдийн үрэвсэлт өвчинг анагаах болон биеийн тамир тэнхээг сайжруулахад нэн ашиг тустай.
Үнэ: 10000 төгрөг
Паркийн сарнай
Манай оронд паркийн сарнайн олон сорт бий. Навч нь хар, ногоон өнгөтэй. Цэцэг нь жижиг, анхилуун үнэртэй бөгөөд гэрэл, дулаанд дуртай ургамал юм. Сарнай нь 1.5 метр хүртэл өндөр ургадаг.
Үнэ: 30000 төгрөг
Хуш мод
Монгол оронд таван зүйлийн шилмүүст мод байдгийн нэг нь хуш мод юм. Манай оронд өргөн тархсан энэхүү мөнх ногоон мод нь дунджаар 20-40 метр өндөр ургадаг. Хуш мод нь агаар цэвэршүүлэхээс гадна дуу чимээний 25 хувийг тусгаарладаг. 10-12 жилийн дараа самраа өгдөг.
Үнэ: 10000 төгрөг
Мод тарихад хамгийн чухал нь арчилгаа байдаг. Иймд тус үзэсгэлэн худалдаанаас авсан мод бүрд тохирсон арчилгааны талаарх нарийн зөвлөгөөг мэргэжилтнүүд өгөх юм байна.
Нийгэм
Өнгөрсөн долоо хоногт нийслэлийн хэмжээнд гал түймэр, ослын 38 дуудлага бүртгэгдлээ
Нийслэлд өнгөрсөн долоо хоногт бүртгэгдсэн гал түймэр, ослын дуудлага, аврах ажиллагааны дүн нь аюулгүй байдлын тулгамдсан асуудлыг дахин харууллаа. Тодруулбал нийслэлийн хэмжээнд нийт 38 удаагийн осол, гал түймрийн дуудлага бүртгэгдсэн бөгөөд алба хаагчид хариу үйлдэл үзүүлж, нэг иргэнийг эрсдлээс хамгаалжээ.
Энэ хугацаанд бүртгэгдсэн дуудлагын дийлэнх нь гал түймэр, ослын төрөл зүйл байсан юм. Тодруулбал гал түймрийн 36 дуудлага, аврах ажиллагааны 2 дуудлага бүртгэгдсэн бөгөөд үүний улмаас нэг иргэний амь насыг авран хамгааллаа.
Энэ тоо баримт нь нийслэлийн аюулгүй байдлыг хангах чиглэлд хийгдэж буй онцгой анхаарлыг илтгэж байгаа бөгөөд цагдаагийн байгууллагын хариуцлага, чадварын өндөр түвшинг баталгаажуулж байна. Мөн, үүрэг гүйцэтгэж байх үеийн тохиолдол бүр нь зөвхөн нэг иргэний амь насыг аврах төдийгүй улсын эдийн засгийн хувьд 1.7 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө, өмчийг аврах үйл ажиллагаа явуулжээ.
Эдгээр үйл явдлууд улс орны аюулгүй байдлын салбарт тулгамдаж буй асуудлыг харуулж, иргэдийн оролцоо, сургалт, сэрэмжлүүлгийн чухлыг тодотгож байна.
Иймд нийслэлийн удирдлага, онцгой байдлын байгууллагаас иргэдийн аюулгүй байдлыг хангахад чиглэсэн цогц бодлого, техник, технологийн шинэчлэлтийг цаашид ч өргөжүүлэн, иргэдийн оролцоог нэмэгдүүлэхийг онцолсон бөгөөд энэ салбарын сургалт, дадлага, онцгой байдлын үед авах арга хэмжээний чанар, хүртээмжийг дээшлүүлэх нь ирээдүйн аюулгүй байдлын үндэс болно.
Мэдээ бэлтгэсэн Ө.Дөлгөөн
Нийгэм
Жил бүрийн арванхоёрдугаар сарын 15-ны өдрийг Түрэг хэлний бүлгийн өдөр болголоо
Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага арванхоёрдугаар сарын 15-ны өдрийг Түрэг хэлний бүлгийн өдөр болгон албан ёсоор тэмдэглэхээр боллоо. Энэхүү шийдвэр нь түрэг хэлтэн ард түмний хэл шинжлэл, соёлын өвийг онцлон таниулахын зэрэгцээ ЮНЕСКО-гийн олон хэл, соёлын олон янз байдлыг хүндэтгэх амлалтыг бататгаж буй хэрэг юм.
Тус өдрийг сонгосон нь хэл шинжлэлийн түүхэн чухал үйл явдалтай холбоотой бөгөөд 1893 оны арванхоёрдугаар сарын 15-нд Данийн хэл шинжлэлийн эрдэмтэн Вилхельм Томсен түрэг хэлний бүлгийн хамгийн эртний бичмэл дурсгалуудын нэг болох Орхоны бичээсний цагаан толгойг тайлснаа зарласантай холбоотой бөгөөд энэхүү нээлт нь Евразийн өргөн уудам бүс нутагт тархсан түрэг угсаатнуудын түүх, соёл, хэлний уялдаа холбоог шинжлэх ухааны үндэстэйгээр тайлбарлах боломжийг нээсэнд тооцогддог.
Өнөөдөр түрэг хэлний бүлэгт багтдаг азербайжан, казах, киргиз, турк, туркмен, узбек зэрэг хэл нь 200 сая гаруй хүний төрөлх хэл бөгөөд ойролцоогоор 12 сая хавтгай дөрвөлжин километр нутаг дэвсгэрт тархан хэрэглэгдэж байна. ЮНЕСКО эдгээр хэлийг баялаг бичгийн өв, аман уламжлалтай, олон улс оронд соёлын өдөр тутмын амьдралын салшгүй хэсэг болдгоор нь онцолжээ.
Түрэг хэлний бүлгийн өдрийг тунхаглах санаачилга нь Азербайжан, Казахстан, Киргиз, Турк, Узбекистан улсуудын хамтарсан хүсэлтийн үндсэн дээр хэрэгжиж, нийт 21 гишүүн улс дэмжсэн байна. Энэ нь хэл шинжлэлийн олон янз байдлын үнэ цэнийг олон улсын хэмжээнд хүлээн зөвшөөрч буйг илтгэж байна.
ЮНЕСКО-гийн мэдээлснээр, энэхүү өдөр НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн 71/328 дугаар тогтоолд тусгагдсан олон хэлний бодлоготой нийцэх бөгөөд жил бүрийн арванхоёрдугаар сарын 15-нд түрэг хэл, аман уламжлалыг хамгаалах, судлах, сурталчлах мэдлэг олгох хөтөлбөр, эрдэм шинжилгээний арга хэмжээнүүдийг тогтмол зохион байгуулах юм.
Сэтгүүлч Х.Бямбадалай
Нийгэм
Статистик: Монгол Улсад 2025 онд төрсөн хүүхдүүдийн хамгийн түгээмэл нэрс
Статистикийн мэдээллийн нэгдсэн сангийн “Сонирхолтой статистик” цэсний мэдээллээр 2025 онд Монгол Улсад мэндэлсэн хүүхдүүдийн нэрсийн хамгийн түгээмэл жагсаалтыг гаргасан байна.
Хөвгүүдэд хамгийн түгээмэл нэрс:
Тэнүүн
Хангай
Тогтуун
Эрхэс
Батмагнай
Охидод хамгийн түгээмэл нэрс:
Амин-Эрдэнэ
Амингоо
Анхилуун
Гэгээлэн
Сондор зэрэг нэрсийг хүүхдүүддээ хамгийн олон өгчээ.
Мөн Монголын түүхэн нэртэй хүмүүсийн нэрс одоо ч ихээр хэрэглэгдсээр байгаа бөгөөд жишээ нь:
Есүхэй (769 бүртгэлтэй)
Чингис (701 бүртгэлтэй)
Хасар (354 бүртгэлтэй)
Цэдэнбал (320 бүртгэлтэй)
Өгөдэй (261 бүртгэлтэй)
Тэмүүжин (8,429 бүртгэлтэй)
Бөртэ (891 бүртгэлтэй)
Мандухай (1,185 бүртгэлтэй)
Мухулай (49 бүртгэлтэй)
Боорчи (126 бүртгэлтэй)
Зэв (97 бүртгэлтэй)
Жамух (50 бүртгэлтэй)
Мөн онцлох зүйлсийн нэг нь Тоорил болон Сорхоншар нэртэй иргэн тус бүр нэг бүртгэлтэй байгааг дурдсан байна.
-
Нийгэм7 months ago“Зуны зугаа” шоу тоглолтын үеэр бусдын биед халдаж, танхайрсан 35 дуудлага цагдаагийн байгууллагад бүртгэгджээ
-
Нийгэм5 months agoАНУ-д сургуульд явахаар догдолж байсан 15-хан настай охин улаанбурханаар энджээ
-
Нийгэм7 months agoСэрэмжлүүлэг: Нийслэлд энэ сарын 15-18-ныг хүртэл бороотой сэрүүн өдрүүд үргэлжилнэ
-
Нийгэм5 months agoАНУ дахь Oxford-ын ахлах сургуульд сурахаар явах гэж байсан дүү минь ХӨСҮТ-рүү инээж ороод улаанбурханаар эндчихлээ
-
Нийгэм5 months agoБүх хөрөнгөө нийлүүлээд ч хамаагүй хүүг хөл дээр нь босгохыг нийгмээрээ шаардаж эхэллээ
-
Нийгэм7 months agoТанилц: Зургаадугаар сард зоxион байгуулагдаx Үндэсний бөxийн барилдаанууд
-
Спорт5 months agoО.Xангай аварга “Даншиг Наадам”-д зодоглоно
-
Нийгэм7 months agoКовидын шинэ давлагаа Азийг нөмөрчээ


